‘Emeklilikte Yaşa Takılanlar için düzenlemede son viraja girilirken Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim, EYT’nin Aralık ayında Meclis’e sunulacağının müjdesini verdi. Yeni yılla beraber devreye girecek olan EYT yasasına doğal olarak olanların 1999 yılından önceki tüm haklara haiz olması umut ediliyor. İşte, düzenlemede son durum ve mevzuya ilişkin eleştiri açıklamalar…
Abone ol
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili çalışmalarda sona gelindi. Cumhurbaşkanı Erdoğan daha ilkin yapmış olduğu açıklamada sözleşmeliler ve EYT mevzusunun gelecek ay ve yeni yılda peş peşe açıklanacağını ifade etmişti. Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim ise 1,5 milyon EYT’liyi ilgilendiren düzenlemenin Aralık ayı içinde Meclis’e takdim edileceğinin müjdesini verdi. İşte, EYT son dakika gelişimleri…
Yeni yılda arka arkaya açıklanacak
EYT ile ilgili açıklamada bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Şu anda sağ olsun Vedat Bey ekibiyle birlikte Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığımız çalışmalarını yoğun bir halde devam ettiriyor. Bu çalışmalarla beraber inşallah gelecek ay ve yeni yıl, bunların arka arkaya açıklanmış olduğu aylar olacak ve buralardaki ücret politikalarımız da ne durumdaysa bu tarz şeyleri da gene açıklayacağız. Doğal en önemlisi bunlardan asgari ücretin tekrardan tespiti emek vermesi olacak.
Bu çalışmayla beraber de gerek sözleşmeliler gerek EYT tüm bunlar, arka arkaya kısaca biz 2023’e bu tarz şeyleri da açıklayarak girmiş olacağız.” ifadelerini kullandı.
Masada tek bir formül var
EYT düzenlemesine ilişkin uzmanların değişik hesaplar yaptığını ifade eden Bakan Alim masada tek formül bulunduğunu belirtmişti. Bakan Alim “1999 yılı öncesi bildiğiniz gibi yaş ile ilgili bir mesele var. O problemi biz çözüyoruz. Önümüzde tek bir model var kısaca çok sayıda insan var anlayacağınız gibi. Onların teker teker durumlarını, primlerini, emek verme gün sayılarını, yılları şeklinde, bu tarz şeyleri gözden geçirip, en uygun en kapsayıcı çözümlemeyi yapacağız.” dedi.
Aralık ayında mecliste
Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesine ilişkin olarak konuşan Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Alim, “1,5 milyon EYT’liyi ilgilendiren düzenlemeyi Aralık ayı içinde Meclis’e takdim edeceğiz” dedi. Bakan Alim açıklamalarına şu şekilde devam etti: Yeni yılla beraber EYT devreye girmiş olacak. Yaş şartını kaldırsak emekli olacak 1,5 milyon insan var. EYT’de yaşı bekleyenlerin yüzde 87’si bir işte çalışıyor. Yaş haddi tutan her insana prim şartını kaldıramayız. {Özel sektör} kıdem tazminatı sorunuyla karşı karşıya kalacaktır. Kimse kaygı etmesin bu mesele Meclis’te çözülmüş olacak. ifadelerini kullandı.
Prime takılanlar olmayacak
Yayınladığı yazılı izahat ile EYT’nin Meclis’e geleceği zamanı duyuran Bakan Alim, “Milyonlarca EYT’li var deniliyor. Rakamlar 5 milyondan 8 milyona kadar çıkıyor. Şu anda yaş şartını kaldırsak emekli olacak, prim gün sayısı ve hizmet yılı tutan 1.5 milyon insan var. 1.5 milyon söylediğim sayı, haziranda aldığımız veri. Bu sayı yılsonu itibarıyla değişmiş olur. Bazı milletvekillerince ‘prime takılanlar’ şeklinde bir şeyin oluşacağı söylendi. Prime takılanlar olmayacak. Şu sebeple o günkü, 8 Eylül 1999 öncesi prim gün şartını değiştirmiyoruz; 5000 ve 5400.” dedi.
Hanımefendiler için 20 erkekler için 25
Bakan Alim, “İki şartı kaldırmıyoruz: Prim gün sayısı ve yıl sayısı. Hanımefendiler için 20, erkekler için 25 şartını yerine getirdikleri süre onlar da bundan istifade edecekler. Doğrusu yaptığımız herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan değil.
EYT’lilerin bir çok 4A’lıdır, SSK’lıdır. Onların da yüzde 87’si bir işte iş yapmaktadır. {Özel sektör} kıdem tazminatı yüküyle karşı karşıya kalacaktır. Kimse kaygı etmesin. Bu mesele bu yıl Meclis’te çözülmüş olarak gelecek” açıklamasında bulunmuş oldu.
EYT’lilerin maaş hesaplaması iyi mi olacak?
8 Eylül 1999’daki yasa değişikliği olmasaydı bu tarihten ilkin sigorta kaydı olan bayanlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık ve 5 bin prim günü ile emekli olma hakkına ulaşacaklardı. Sadece yasa değişikliğiyle sigortalılık süresi değişmese de erkeklerde yılına nazaran 44’ten 58’e hanımlarda ise 40’tan 56’ya kadar yaş şartı getirildi. Öte taraftan prim gün sayıları da 5 bin günden 5 bin 975’e kadar terfi etti.
Emeklilikte yaş şartı kapsamı 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta kaydı olanlardan kaldırılırsa en azca 5 bin günden sigortaya kayıt yıllarına nazaran 5 bin 975 güne kadar prim ödeme koşulu aranacak. Sadece şuan prim miktarına nazaran değişmekle birlikte SSK’lılarda 7 bin 200, Bağ-Kur’lularda ise 9 bin prim gününde yaş şartını yerine getirip emekli olan çalışanlar en yüksek emekli maaşını (Prim miktarı değişimi hariç) alıyor.
SSK’lı maaşlarında 5 bin ve 7 bin 200 prim günü detayı
Sadece EYT ile yaş şartı kalkar mecburi prim gün sayısı 8 Eylül 1999 öncesindeki şeklinde 5 bin güne getirilirse emekli maaşları aynı prim miktarında SSK’lılarda en yüksek 7 bin 200 Bağ-Kur’lularda ise 9 bin gün olduğundan bu prim gün sayısını tamamlamayanların maaşları aynı oranda prim ödeyen sadece 7 bin 200 ve 9 bin gün prim ödeme şartını yerine getirenlerden daha düşük olacak.
Bu bilgilerle beraber en düşük emekli maaşı 3 bin 500 liraya sabitlendiği için EYT çıktığında asgari ücretten prim yatıran bir EYT’li ile 7 bin 200 günü tamamlamış asgari ücretli EYT’linin maaşı aynı olacak.
EYT müracaat şartları neler?
EYT’den yararlabilmek için;
1: 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta kaydının bulunması,
2: 5 bin prim gün sayısının tamamlanmış olması,
3: Erkekler için 25 yıl, bayanlar için ise 20 yıl sigortalılık süresinin dolması gerekiyor.
Mesela düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girdiğinde 5 bin prim gün sayısını tamamlamış ve 1 Eylül 1999’da sigortaya kaydı olan bir adam çalışan prim gün sayısı dolmasına karşın 25 yıl sigortalılık süresi 1 Eylül 2024’te dolacağı için düzenlemeye sadece 1 Eylül 2024’te başvurabilecek.
EYT’de prim gün sayısı ve yıl şartı
SSK’DA
Hanım SSK’lı çalışan prim gün saysı: 5 bin gün
Adam SSK’lı çalışan prim gün saysı: 5 bin gün
Hanım SSK’lı çalışan sigortalılık yılı: 20
Adam SSK’lı çalışan sigortalılık yılı: 25
BAĞ-KUR’DA
Düzgüsel emeklilik hanım 58, adam 60 yaş ve 9000 prim günü.
Kısmi emeklilik hanım 60, adam 62 yaş ve 5400 prim günü
EMEKLİ SANDIĞI’NDA
Düzgüsel emeklilikte hanım 20 yıl (7200 gün), adam 25 yıl (9000 gün) hizmet
Kısmi emeklilikte 10 yıl (3600 gün) hizmet ve 60 yaş
Yetişim sigortası EYT’de başlangıç sayılacak mı?
Yetişim ve çıraklık süreci sigortaların EYT için başlangıç sayılıp sayılmayacağıyla ilgili bir soruya Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim, “Onlar değişik. Onlar EYT kapsamında değil aslına bakarsanız. Sigorta girişi olanlarda bir mesele yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sıhhat sigortasını korumak suretiyle geliştirilmiş bir sistem.” yanıtını verdi.
Doğrusu yetişim sigortası EYT’de başlangıç zamanı olarak sayılmayacak.
Comments are closed.