İngiliz basını hükümetin vergi U dönüşünü nasıl gördü?

İngiltere’de gazete manşetlerinde bugün, hükümetin değişik birçok kesimin tepkisini çeken ve ülkeyi ekonomik çalkantıya sürükleyen vergi indirimi planından geri adım atması var.

İngiltere Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng dün, en yüksek gelir grubunun vergisini yüzde 45’ten yüzde 40’a çeken bütçe düzenlemesi teklifinin geri çekildiğini açıklamıştı.

Hükümetin bir kuşağın görmüş olduğu en büyük vergi kesintisi paketini 23 Eylül’de açıklamasının arkasından İngiltere ekonomisi büyük bir türbülansa girmişti.

Gazeteler bu U dönüşünün, hükümet ve Başbakanlık görevini hemen hemen bir ay ilkin devralan Liz Truss için “ufak düşürücü” olduğu yorumunu yapıyor.

Financial Times, başyazısında “Truss ve Kwarteng’in ufak düşürücü U dönüşü” başlığını kullanıyor.

Gazete hükümetin İngiltere ekonomisinin itibarını tekrardan kazanması için hükümetin daha çok adım atması gerektiği görüşünü dile getiriyor:

“U dönüşleri sürerken, en yüksek gelir grubunun vergisini yüzde 45’ten 40’a indirme planından geri adım atması Truss hükümeti için bilhassa ufak düşürücü oldu. Bu adım, ciddi piyasa çalkantısı ve kendi partisinin milletvekillerinden gelen sert eleştirilere karşı Truss’ın Kwarteng’in köktencilik mini bütçesini inatla savunmasından ortalama yedi gün sonrasında geldi”.

“Bu geri adım siyasal baskıyı birazcık azaltsa da, hükümetin İngiltere ekonomisi ve kendi ekonomik itibarını düzeltmek için oldukca daha çok adım atması gerek”.

Gazete, Truss’ın, piyasadaki tüm kaosa karşın, parlamentodaki “isyan” sonrası teslim olduğu yorumunu yapıyor.

“Daha temelde, bu U dönüşü, İngiltere’nin borç dinamikleri üstünde oldukca ufak bir tesir meydana getirecek… İngiltere Merkez Bankası’nın hala, enflasyonist baskılara karşı faiz oranlarını çoğaltması gerekecek. Başbakanın planları hala vergi indirimleri kanalıyla büyümeyi teşvik ederek borçları ödeyebileceğine dair temelsiz inanç üstüne kurulu”.

Daily Telegraph’ta ise Başbakan Liz Truss’ın değindiği bir yazı içeriyor.

Makale “45p vergi oranı planını feshetmek, İngiltere ekonomisini tekrardan harekete geçirmeye dair büyük planımızın yalnız ufak bir parçasıydı” başlığını taşıyor.

“Görevi devraldığımda kaybedecek zamanımız yoktu. Acilen adım atmamız gerekiyordu. İnsanlar, adım atmamış olsak olacakları düşünmeyi unutuyor.

“Kurumlar vergisi İrlanda’dakinden 10 puan daha çok olacaktı. Hane halkları senelik 6 bin sterlini kabul eden faturalarla karşılaşabilirdi. Bunun olmasına izin veremezdim.”

“Yüksek gelirlilerden alınan vergiyi yüzde 45’ten yüzde 40’a indirmek oldukca daha büyük planımızın yalnız ufak bir kısmı idi. Planımızın daha büyük kısmı enerji krizine vereceğimiz cevap.

“Averaj bir evin enerji faturalarının senelik 2500 sterlin civarında kalabilmesi için hızla adım attık. Ek olarak işletmelerin enerji harcamalarını neredeyse yarı yarıya azalttık.”

“Fakat dağıtma politikasından uzaklaşıp, beraber, daha büyük bir gelişme yakalamak ve düşük vergili bir iktisat yaratmak için çalışmalıyız.

“Gelişme her insanın yaşamını daha iyileştirmek için en iyi yoldur”.

Guardian, iktidardaki Tutucu Parti’nin milletvekillerinin, hükümetin “utanç verici” U dönüşlerinin yarattığı etkinin arkasından, toplumsal yardım ödemelerinde bir sıkışıklığı önlemek için planlar yaptığını yazıyor.

Gazete Maliye Bakanı Kwarteng’in düzgüsel koşullarda 23 Kasım’da açıklaması beklenen mali planları, daha erken, bu ay sonuna doğru açıklayacağını yazıyor.

Partinin bazı kıdemli milletvekillerinin, kamu harcamalarında kesinti yapılması halinde tekrardan “isyan çıkabileceği” uyarısında bulunmuş olduğu aktarıyor:

“Mali Araştırmalar Enstitüsü (IFS), geçen ay açıklanan mini bütçeden daha çok geri adım atılmadığı takdirde kamu harcamalarında ciddi kesintiler yapılması gerekeceğini belirtiyor”.

Times gazetesi de Truss’ın bu U dönüşünün arkasındaki faktörleri sıralıyor:

“Truss’ın vergi indirimi planından vazgeçmesinin birkaç sebebi var. Birincisi Tutucu Parti içindeki kavganın dikkati hükümetin genel ekonomik planından uzaklaştırdığını düşünüyordu.

“Fakat daha büyük motivasyonu ise siyasiydi. Michael Gove’un (Tutucu Parti milletvekili) Pazar sabahı Truss’a açıkça karşı çıkmasından sonrasında başka vekiller de ona katıldı ve bu planı destekleyemeyeceklerini belirtti.

“Tutucu milletvekillerinin endişesi bir kere yara alındığı ve halkın Truss’ı ve partiyi kolay kolay affetmeyeceği”.