İngiltere’de eski başbakan Boris Johnson’ın istifası üstüne Muhafazakar Parti liderliği için meydana getirilen yarıştan galip çıkan Liz Truss 5 Eylül’de başbakanlık koltuğuna oturdu. Sadece mini bütçe açıklamasının peşinden piyasalarda yaşanmakta olan çalkantılar Truss’ın bu görevde ne kadar süre kalacağı mevzusunda sual işaretleri yarattı.
Muhafazakar Partililer hemen hemen görevde 40 gününü doldurmayan başbakanın değiştirilmesini açıkça konuşmaya başladı. Parti içinde etkili ConservativeHome adlı bloğun editörü ve eski milletvekili Paul Goodman miletvekilleri içinde liderlik değişimi mevzusunda birçok ismin havada uçuştuğunu belirtti.
İngiliz gösterim kuruluşu BBC’ye konuşan Goodman “Her kafadan her türlü ses çıkıyor, şundan dolayı Muhafazakar milletvekilleri Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng’in ve hatta Liz Truss ‘ın yerine başka birinin geçmesi olasılığı arayışında” dedi.
Hangi adlar gündemde?
Başbakanlık koltuğu için adı geçen kişilerden biri liderlik yarışında Truss’a karşı yenilgiye uğrayan eski Maliye Bakanı Rishi Sunak. Bilhassa Truss’ın vergi kesintilerini içeren politikasının piyasalarda çalkantı yaratması üstüne birçok partili enflasyonla mücadeleyi öne çıkarıp vergi kesintilerinin bir süre beklemesi icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Sunak’ın haklı bulunduğunu ifade etmişti.
Goodman bir öteki ismin gene liderlik için adaylığını koyan sadece Truss-Sunak rekabetinde elenen eski Müdafa Bakanı Penny Mordaunt bulunduğunu belirtti ve toplamda milletvekillerinin neredeyse üçte ikisinin oyunu alan bu iki adayla bir anlaşmaya varılarak vazife değişikliğinin yapılabileceğini ileri sürdü.
Goodman ek olarak Truss’ın yerine geçmiş olduğu Boris Johnson’ın isminin de gündeme geldiğine dikkat çekti.
Bu açıklamaların peşinden bir izahat icra eden Dışişleri Bakanı James Cleverly bu zamanda liderlik değişiminin “hem siyasal hem de ekonomik açıdan yıkım derecesinde fena” olacağını savundu.
Muhafazakar Parti’nin tekrardan parti içinde, genel seçime gitmeden lider değiştirmesinin tepki doğurmasından kaygı ediyor. Meydana getirilen son kamuoyu yoklamaları Muhafazakar Parti’nin ana muhalefetteki İşçi Partisi’ne bakılırsa yüzde 25-30 puan geride kaldığını gösteriyor.
Kemer sıkma korkusu
Başbakan Liz Truss, eylül ayında ekonomik karmaşaya neden olan mini bütçe açıklamasının peşinden dün parlamentoda ilk kez milletvekillerine seslendi. Truss lider seçilmeden ilkin mevcut harcama düzenini koruyacağına dair verdiği taahhüde tamamen bağlı kalacağını deklare etti.
Başbakanlıktan bugün meydana getirilen bir açıklamada da söylentilerin aksine mini bütçede başka bir U dönüşü yapılmayacağı ifade edildi. Mini bütçe kapsamında yüksek vergi diliminde yapılacak kesintinin tepki çekmesi üstüne Maliye Bakanı Kwarteng geçtiğimiz haftalarda bu plandan vazgeçileceğini duyurmuştu.
Sadece İngiliz para birimi Sterlin, bono ve tahvil piyasaları ve öteki piyasa araçları mini bütçede belirtilen vergi kesintilerinin ek borçlanma getirmesi endişesi taşıyor.
Piyasanın kaygıları hükümetin bakanlık bütçelerinde kesintiye gitme ve 2008 mali krizinin peşinden yaşanmış olan büyük kemer sıkma politikalarına geri dönme sinyalleri üstüne daha da arttı.
Goodman ise hükümetin ihtiyaç duyulan düzeyde bütçe kesintisini kapsayan bir paketin hazırlayabileceğinden şüpheli. Goodman’a bakılırsa bu şekilde bir paket hazırlansa bile, bunun piyasaları tarafınca kabul görüp görmeyeceği ya da mini bütçeden vazgeçilmesini talep edip etmeyeceği de belirsiz.
Truss ekonomik gelişme arayışında
Liz Truss hükümeti vergi kesintileri ile durgunluğa giren ekonominin canlandırılmasını ve ekonomik gelişme sağlanmasını amaçlıyor. Sadece piyasalar hükümetin vergi kesintilerinden ortaya çıkan açığın iyi mi finanse edileceğine dair kaynak göstermeden açıklamış olduğu mini bütçeye ilişkin güvensizlik işaretlerini sürdürüyor.
İngiltere Ulusal İstatistik Kurumu’nun dün açıklamış olduğu veriler doğrultusunda ülke ekonomisi ağustos ayında yüzde 0,3 küçüldü. Ekonominin durgunluğa girdiğine dair kuvvetli sinyallerin geldiğini belirten kurum imalat sektöründe yüzde 1,6’lık düşüş yaşandığını, öte taraftan yaşam pahalılığının konaklama, yiyecek ve eğlence sanayini negatif etkilemeye başladığını belirtti.
Hükümet negatif ekonomik görünümden Ukrayna’daki savaşın niçin olduğu enerji fiyatlarındaki artışı görevli tutuyor.
Comments are closed.