Mir ödeme sistemi nedir? Türkiye’de hangi bankalar Mir kartları kabul ediyor?

Güncelleme 9 saat ilkin

Türkiye ve Rusya’dan haber ajanslarına bakılırsa daha ilkin Mir ile çalışan kartları kabul eden minimum iki Türk bankası Rus ödeme sistemiyle finansal işlemleri durdurdu. İş Bankası ve Deniz Bank bu bilgiyi doğruladı. Peki Mir nedir? Türkiye’de hangi bankalar Mir kartlarla işleme izin veriyor? Rusya’nın Mir ile ilgili planları neler?

İş Bankası ve Denizbank, Mir ödeme sistemiyle bağlantılı işlemleri artık desteklemiyor.

Ancak Türkiye’de üç kamu bankası Mir kartlarla işleme hala izin veriyor.

Financial Times’ın geçen hafta yapmış olduğu ve ABD’li yetkililere dayandırdığı haberde, Washington’un Mir ödeme sistemi ile entegre olan Türk bankalarına yoğunlaştığını bildirmişti.

Gazeteye konuşan bir Batılı yetkili, üçüncü ülkelerin finansal kurumlarının Rusya’nın Mir sistemi ile entegre olmamasına yönelik açık bir bildiri verileceğini aktarmıştı.

Rusya’nın Türkiye Büyükelçiliği ise, Türkiye’deki Rus turistlere Rus ödeme sistemini kabul eden bankaların terminalleri vesilesiyle Mir kartlarını kullanmaya devam etmelerini tavsiye ediyor.

Financial Times haberinde Mir ödeme sistemi ile işlem yapabilen beş bankanın Vakıfbank, Ziraat Bank, İş Bankası, DenizBank ve Halkbank olduğu kaydediliyordu.

Mir tarafınca meydana getirilen açıklamada, “Rus banka kartlarının kabul edilmesi için altyapının açılması kararının yabancı paydaşlara bağlı olduğu” belirtiliyor.

Mir ödeme sistemi, Rusya Merkez Bankası’nın bir iştiraki olan Ulusal Kartlı Ödeme Sistemi (NSPK) tarafınca işletiliyor.

Bağımsız bir ödeme sistemi fikri Rusya’dan 2000 yılından itibaren kabul görüyordu. Mir ise Kırım’ın ilhakı üstüne Batı’nın Rusya’ya uyguladığı finansal yaptırımları aşmaya katkıda bulunması amacıyla 2014 senesinde teknolojik geliştirmelerini tamamladı.

Mir logolu ilk banka kartı Aralık 2015’te Gazprombank tarafınca basıldı. Peşinden Rusya’da etkin yerli ve yabancı bankalar Mir markalı kartları müşterilerine sundu.

Rusya’da gittikçe popüler hale gelen Mir, Temmuz 2021 itibarıyla Mir markalı 100 milyon tane kart basıldığını söylüyordu.

Mir banka kartları müşterilerinin ürün ve hizmet satın almak ATM’lerden para çekmek şeklinde finansal işlemleri yapabilmesini sağlıyor.

Mir markalı kartlar bugün Türkiye’nin aralarında bulunmuş olduğu 11 ülke ve bölgede kabul ediliyor. Bunlar Türkiye, Vietnam, Cenup Kore, Ermenistan, Özbekistan, Beyaz Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Cenup Osetya ve Abhazya.

Ancak Rusya bu ödeme sisteminin daha çok ülkede kullanılmasını istiyor.

Rusya Merkez Bankası 15 Eylül’de yapmış olduğu açıklamada Mir kartlarının kabul edilmiş olduğu ülke sayısını 2025’te 20’ye ve 2030’da 35’e çıkarma hedefini deklare etti.

Bu kapsamda Küba, Tayland, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Myanmar, Venezuela, İran, Endonezya, Bahreyn, Çin, Hindistan, Sri Lanka, Azerbaycan, Kıbrıs, Nijerya şeklinde ülkelerde Mir kartlarının kullanımına ilişkin görüşmelerin sürdüğü belirtiliyor.

Bu ülkeler açısından Rus turistleri çekmenin pozitif yanları ödeme sisteminin kabul edilmesi için mühim bir argüman olarak ön plana çıkıyor. Bunun yanında Rusya’dan göçmen işçi ağı olan ülkeler için mantıklı olduğu savunuluyor.

Kısa sürede Rusya’yı ziyaret eden Sri Lanka Ulaştırma Bakanı Bandula Gunawardana, bugün İngiliz Daily Mirror gazetesine verdiği demeçte Rusya’nın Sri Lanka’dan Mir ödeme sistemini kabul etmesini talep ettiğini söylemiş oldu.

Diğer taraftan Türkiye’den iki bankanın Mir ödeme sistemini kabul etmeyi bırakmasının öteki ülkeleri etkileyebileceğini düşünen uzmanlar da var.

Rusça gösterim icra eden Kommersant gazetesine konuşan Finansal Yenilik Derneği Başkanı Roman Prokhorov, Türkiye’nin hamlesinin başka ülkeler için cesaretlendirici olabileceğini belirtiyor.

Prokhorov Mir kartlarının Orta Asya devletlerinde de kabul edildiğini sadece ülkelerin Türkiye kadar “ani ve sert” tepki vermesini beklemediğini söylüyor.

Rus Interfax haber ajansına bakılırsa Türkiye’de üç kamu bankası Mir kartlarını hala kabul ediyor. Bunlar Ziraat Bankası, Vakıf Bank ve Halkbank.

Habere bakılırsa Rusya’nın Türkiye Büyükelçiliği Telegram kanalı üstünden, Türkiye’deki Rus turistlere Rus ödeme sistemini kabul eden bankaların terminalleri vesilesiyle Mir kartlarını kullanmaya devam etmelerini tavsiye ediyor.

Haberde, Büyükelçilik tarafınca meydana getirilen açıklamadaki şu ifadelere yer veriliyor:

“Türkiye’deki bazı bankacılık ve ticari yapılarda Rus Mir kartlarına hizmet verilmesiyle ilgili oldukça sayıda sorunla bağlantılı olarak, kart sahiplerinin Rus ödeme sistemini reddetmeyen bankaların (Ziraat bankası ve ötekiler) terminalleri vesilesiyle kartlarını kullanmaya devam etmelerini şiddetle tavsiye ediyoruz.”

Rusça gösterim icra eden Kommersant gazetesine bakılırsa Mir kartlarını kullanan turistler hemen hemen büyük bir problem yaşamıyor sadece Rus tur operatörleri Türkiye’yi ziyaret eden Ruslara üzerlerinde nakit taşımaları için uyarıda bulunuyor.

Kommersant’a konuşan Rusya Tur Operatörleri Birliği temsilcileri Türkiye’de Mir kartları kabul eden mağaza ve ATM sayısının gittikçe azaldığını söylüyor. Mesela Antalya Havalimanı’nın bir terminalinde yalnız Halkbank ATM’lerinin Mir kartlarla Türk Lirası ödediğini belirtiliyor.

Buna rağmen Rusların bu engele karşı bir yolunu bulacakları da söyleniyor.

Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır şeklinde Rus turistler açısından popüler destinasyonlarda Mir ödeme sistemi hiçbir finansal kurum tarafınca kabul edilmiyor.

Bu ülkeleri ziyaret eden Ruslar internasyonal ödeme sistemlerini kullanıyor.

Mk.ru haber sitesine konuşan TeleTrade Analisti Aleksey Fedorov, bulundukları ülkede Mir ödeme sisteminin engellenmesi durumunda Rus turistlerin ya da iş insanlarının bulabileceği geçici bir çözüm olmadığını söylüyor:

“Kripto para alternatifleri perakende kullanım için oldukça elverişsiz.

“Bu yüzden, ABD’nın baskısı altında bile Mir’i kullanmaktan vazgeçmeyecek bir takım dost ülke hariç, yurtdışındaki Ruslar eski usul nakit taşımak yada öteki ülkelerden aldıkları banka kartlarını kullanmak zorunda kalacaklar.”

İş Bankası ve Denizbank, ABD Hazinesi Yabancı Varlıklar Denetim Dairesi’nin (OFAC) geçen hafta Rus ödeme sistemi Mir’in kullanımının Rusya haricinde yayılmasına yardım edenlere yaptırım uygulamaya hazır bulunduğunu duyurmasının arkasından, sistemden çıktı.

Ankara, Rusya’ya uygulanan Batı ambargolarına ilke olarak karşı çıkıyor ve hem Moskova hem de Kiev ile yakın ilişkileri bulunuyor.

Ancak ABD’li diplomatlar bilhassa geçen hafta Özbekistan’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya lideri Vladimir Putin’in görüşmelerinin arkasından Türkiye ve Rusya içinde gelişen ekonomik ilişkilerden kaygı duyuyor.

Amerikan Gömü Bakanlığı geçen ay büyük Türk işletmelerine bir mektup yollayıp, engelleme uygulanan Ruslarla ticari ilişkilerini devam ettirmeleri durumunda ceza uygulanacağı uyarısında bulunmuştu.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise bu kaygıların “anlam ifade etmeyen” bulunduğunu söylemişti.

Nebati Nisan ayında da, Türkiye ekonomisi açısından eleştiri önemdeki Rus turistlerin Mir sistemiyle kolayca ödeme yapabileceklerini belirtmişti. İş Bankası ve Denizbank’n Mir ödeme sisteminden çıkmasına rağmen Halkbank, Vakıfbank ve Ziraat Bankası şeklinde devlet bankaları hala sistemi kullanıyor.