Rusya’nın Ukrayna’nın dört bölgesini resmi olarak ilhak etmesinin peşinden Ukrayna hızlandırılmış yöntemle NATO üyesi olmak için ittifaka başvurdu.
Halen NATO üyesi olan Polonya, Romanya, Slovakya, Çekya, Estonya, Letonya, Litvanya, Karadağ ve Şimal Makedonya bu başvuruya desteklerini açıkladı.
Fakat NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg destek açıklaması yapmaktan kaçınırken ABD Birleşik Devletleri güvelik danışmanı Jake Sulliva başvurunun ertelenmesi icap ettiğini söylemiş oldu.
Ukrayna’nın hızlı bir halde NATO üyesi olmasının önündeki 5 engel
1. Ukrayna’nın NATO üyeliği savaşın daha da genişlemesine yol açabilir
Ukrayna’nın harp halinde olması durumu karmaşıklaştırıyor.
NATO sözleşmesinin 5’inci maddesine nazaran ittifaka üye bir ülkeye hücum olduğunda öteki tüm üyeler saldırının kendilerine yapılmış bulunduğunu kabul ederek müttefiklerine destek vermek zorunda.
Ukrayna’nın Rusya ile harp halindeyken NATO’ya girmesi halinde 5’inci madde devreye girmiş olacak.
Durham Üniversitesi Profesörü John Williams Ukrayna’nın üyeliğinin bir yıkım senaristliği olabileceğini belirterek NATO’nun direkt harbe girmesi ile Baltık ülkeleri ve Polonya’da da cephe açılabileceğini altını çizdi.
Fakat şu andaki isteksizlik Ukrayna’nın asla üye olmayacağı anlamına gelmiyor. NATO Genel Yazman Yardımcısı Jamie Shea ilk etapta çatışmanın çözüme kavuşturulması icap ettiğini altını çizdi.
2. Ukrayna için NATO üyeliği lüzumlu değil
NATO halihazırda Ukrayna’ya desek veriyor.
Üye ülkelerden gelen on milyarlarca euroluk finansal ve askeri desteğin yanı sıra bizzat NATO organizasyonu da bu ikili desteklerin ve insani yardımların koordinasyonunda rol alıyor.
Shea “Sevk edilen silahlar aslen Ukrayna’nın üye olmadan da NATO’nun güvenlik şemsiyesi altında bulunduğunu gösteriyor,” ifadelerini kullandı.
Shea 1990’larda Kosova’da olduğu şeklinde NATO üyesi olmadan da üyelik avantajlarından faydalanılabildiğini hatırlattı.
Profesör Williams bu durumun nükleer tehdit de ilgilendiriyor bulunduğunu belirtti.
Çeçen önder Ramazan Kadirov’un Rusya’nın düşük etkili taktiksel nükleer tabanca kullanımı gerektiği açıklamalarının peşinden Washington’ın bu şekilde bir şeye misillemede bulunacağını açıklaması da bunu gösteriyor.
3. Ukrayna NATO üyeliği için hazır değil
Ülkelerin NATO üyesi olmadan ilkin bazı ekonomik, siyasal ve askeri standartları yakalaması gerekiyor.
Williams’a nazaran ülkedeki demokratik kurumlar ve yolsuzluk karşıtı prosedürler açısından ülkenin kat etmesi ihtiyaç duyulan bir fazlaca mesafe var.
Ukrayna’nın AB üyelik başvurusu da benzer sıkıntılar içeriyor. Gene de savaşın Ukrayna’nın kriterleri karşılama kabiliyetini en azından askeri şartlar bakımından artıracağı düşünülüyor.
Shea almış olduğu bir oldukca destek yardımıyla Ukrayna’nın NATO üyeleri içinde en çağdaş ve donanımlı ordulardan biri haline gelebileceğini altını çizdi.
Uzun solukta bu durum Ukrayna’nın NATO üyeliği şansını da yükseltiyor.
4. NATO ülkelerinin tamamının desteğini almak zor
NATO kurallarına nazaran yeni bir üye 30 ülkenin tamamının onayıyla kabul ediliyor. Bir ülkenin itirazı tüm süreci geciktirebiliyor hatta iptal ettirebiliyor.
İsveç ve Finlandiya’nın üyelikleri ilk etapta Türkiye’nin itirazları sebebiyle çıkmaza girmişti.
Aynı şekilde Ukrayna’nın üyeliği de Macaristan engeline takılabilir. Ukrayna, komşusu Macaristan ile ülkedeki etnik Macar azınlık ile ilgili uzun süredir devam eden bir görüş ayrılığı yaşıyor.
2017 senesinde Ukrayna’nın Ukraynacayı ülkedeki ilkokullarda mecburi hal getirmesinin peşinden Macaristan onlarca kere Ukrayna’nın AB ve NATO’ya katılma girişimlerini baltalamıştı.
Ek olarak Macaristan Başbakanı Viktor Orban bir oldukca kez batının Rusya’ya karşı stratejisini eleştirmiş ve kendisini Putin’in müttefiği olarak konumlandırmıştı.
5. Ukrayna’nın NATO üyeliği Putin’e propaganda malzemesi verir
Ukrayna krizinin en başından bu yana Putin, Rusya’nın NATO tehdidi altında bulunduğunu altını çizdi. Rus önder tertipli olarak Ukrayna’yı işgalinin NATO tehdidinin engelleme amacı taşıdığını vurgulayarak bunun Rusya’nın toprak bütünlüğü için bir çekince bulunduğunu savundu.
Ukrayna’nın NATO’ya üye olması halinde Shea batılı askerlerin bir halde Ukrayna’ya konuşlandırılacağını bunun da Putin’e bir propaganda malzemesi oluşturacağını altını çizdi. Shea’ya nazaran Putin, Rus halkını bir NATO tehdidi olduğuna inandırmak için oldukca çalıştı.
NATO yetkilileri ve batılı politikacılar açık bir halde çatışmanın Kiev ve Moskova içinde bulunduğunu belirtirken ABD Başkanı Joe Biden da NATO’yu Ukrayna krizine sürüklemeyeceğini altını çizdi.
Comments are closed.